Jugoslovenski klasici

Restaurirani filmski dragulji u programu Jugoslovenski klasici 2023

Program Jugoslovenski klasici 2023 Mreže festivala Jadranske regije regionalnoj filmskoj publici ove godine ponudio je tri restarurana filmska klasika te jednu TV seriju u okviru programa velikih regionalnih filmskih festivala, članova Mreže festivala Jadranske regije.

Riječ je o filmovima „Slike iz života udarnika” Bahrudina Bate Čengića, „Ljubav i moda” Ljubomira Radičevića, “Ljubavni slučaj ili tragedija službenice PTT“ Dušana Makavejeva, te TV seriji „Sivi dom“.

Dragulj kinematografije bivše Jugoslavije, film „Slike iz života udarnika“ bosanskohercegovačkog reditelja Bahrudina Bate Čengića, u restauriranoj 4K verziji prikazan je na ovogodišnjem 29. Sarajevo Film Festivalu, kao specijalna predfestivalska projekcija, a nakon toga i na 80. Filmskom festivalu u Veneciji u programu Venice Classics. Film će u svom obnovljenom sjaju također biti prikazan u okviru Zagreb Film Festivala, Festivala Autorskog filma u Beogradu i Ljubljana međunarodnog filmskog festivala.

Film „Slike iz života udarnika“ snimljen je 1972. godine u produkciji STUDIO FILMA iz Sarajeva, a iste je godine i premijerno prikazan. Nastao je prema scenariju Branka Vučićevića, a inspiriran je životom rudara koji su se zbog zalaganja u prvim godinama socijalističke Jugoslavije prikazivali kao nacionalni heroji, poput Alije Sirotanovića, kojemu je film posvećen.

Film je svojedobno cenzuriran, a u ovoj restauriranoj verziji publika ima priliku vidjeti originalni kraj filma koji je redatelj kasnije bio prinuđen izbaciti.

Glavnu ulogu rudara koji usprkos prestižnoj tituli živi skromnim i nimalo glamuroznim životom tumači Adem Čejvan, a u ostalim ulogama pojavljuju se Zaim Muzaferija, Stole Aranđelović i Dragomir Bojanić. Direktor fotografije je slovenački redatelj i direktor fotografije Karpo Aćimović Godina.

Nositelj i začetnik projekta restauracije filma je Slovenska kinoteka, u partnerstvu s Filmskim Centrom Sarajevo, Austrijskim filmskim arhivom i Hrvatskim državnim arhivom, uz financijsku podršku Potprograma MEDIA programa Kreativna Europa i Ministarstva kulture Republike Slovenije.

Film “Ljubav i moda” Ljubomira Radičevića iz 1960. je muzička komedija u kojoj igraju neke od najvećih jugoslovenskih zvijezda tog vremena poput Bebe Lončar, Mije Aleksića i Miodraga Petrovića Čkalje. Ovo je ujedno i jedini film koji je Ljubomir Radičević režirao, ali je generacijama ostao poznat po upečatljivoj muzici koja je stekla kultni status. U filmu se pojavljuju I neke od najvećih jugoslovenskih muzičkih zvijezda poput Gabi Novak, Ive Robića i Arsena Dedića.

Da bi zaradili novac za održavanje aero-smotre, grupa studenata organizuje program modne revije za preduzeće "Jugošik", služeći se i sitnim prevarama. Cilj je plemenit, revija je uspjela, štete nije bilo ni za koga, pa ni za studentkinju Sonju i mladog kreatora Boru, koji su na kraju riješili svoje nesuglasice.

Film je u sklopu programa Mreže festivala Jadranske regije prikazan na ovogodišnjem 29. izdanju Sarajevo Film Festivala.

Film “Ljubavni slučaj ili tragedija službenice PTT“  istaknutog reditelja Crnog talasa, Dušana Makavejeva, snimljen je 1967. godine i jedan je od najpoznatijih filmova ovog rediteljskog pravca.

Priča prati mladu poštansku službenicu Izabelu (Eva Ras) koja započinje ljubavnu romansu sa ozbiljnim mladićem Ahmedom (Slobodan Aligrudić). Međutim, za vrijeme njegovog službenog odsustva, djevojka se upušta u avanturu sa nasrtljivim kolegom sa posla Mićom (Miodrag Andrić poznat kako Ljuba Moljac). Devojka ostaje u drugom stanju, a po povratku mladića sa službenog puta dolazi do sukoba između njih dvoje, koji se tragično okončava. Film je pomjerio granice najviše u polju ljudske seksualnosti i erotike na filmskom platnu, gdje je upamćena scena nage Eve Ras sa crnom mačkom, ali i učešća tadašnjeg čuvenog i prvog srpskog seksologa i poznatog naučnika prof. dr Aleksandara Kostića, koji igra samog sebe.

Film je u sklopu programa Mreže prikazan na ovogodišnjem Filmskom festivalu Herceg Novi.

“Sivi dom” je jugoslovenska igrana TV-serija, snimljena u produkciji Televizije Beograd i premijerno emitovana na programu JRT 1986. godine.

Radnja serija se bavi životom štićenika u Vaspitno popravnom domu za djecu i omladinu u Kruševcu. Autori serije bili su scenarista Gordan Mihić, i režiser Darko Bajić. Serija, koja se isticala impresivnom glumačkom ekipom, privukla je pažnju ne samo zato što je predstavljala za tadašnju Jugoslaviju rijedak primjer žanra zatvorske drame, nego i izuzetno mračnim tonom, kao i eksplicitnim scenama nasilja, od kojih su neke izazvale kritike zbog prikazivanja u udarnom terminu. Izuzetan utisak na publiku je ostavio mladi glumac Zoran Cvijanović u ulozi psihopatskog štićenika Šojke. Bajić i Mihić su dvije godine kasnije snimili svojevrsni nastavak u obliku cjelovečernjeg filma pod naslovom Zaboravljeni.

Na ovogodišnjem Sarajevo Film Festivalu prikazane su dvije netom restaurirane epizode ove dramske serije: Gušter i Robija.

Program Jugoslovenski klasici osmišljen je s ciljem očuvanja zajedničkog kulturnog nasljeđa, te njegovog boljeg razumijevanja i poštovanja.